Jednym z celów Polskiego Stowarzyszenia Plantatorów Choinek jest poprawa jakości choinek. Aby móc osiągnąć ten cel jak również zapewnić uczciwą konkurencję członkowie Stowarzyszenia uzgodnili kryteria pomiaru wysokości i oceny jakości choinek. Informujemy wszystkich zainteresowanych, że Polskie Stowarzyszenie Plantatorów Choinek rozpoczęło prace zmierzające do opracowania własnego, dostosowanego do współczesnych wymagań rynku, systemu klasyfikacyjnego. Do czasu jego powstania rekomendujemy wszystkim posługiwanie się poniższym dokumentem.
Niniejszy przewodnik do pomiaru i oceny choinek jest tłumaczeniem z języka angielskiego dokumentu przyjętego przez Europejskie Stowarzyszenie Plantatorów Choinek na spotkaniu ogólnym w lipcu 1992 r i modyfikowanego w latach 1994 i 1996.
Miejmy nadzieję, że wszyscy plantatorzy choinek będą uczciwie stosować poniższą klasyfikację.
POLSKA KLASYFIKACJA CHOINEK
Poniższą klasyfikację stosuje się do wszystkich drzew iglastych do 3 m wysokości sprzedawanych jako choinki bożonarodzeniowe.
I. Pomiar wysokości drzew.
Wszystkie drzewa powinny być mierzone
od:
- miejsca cięcia drzewa
- poziomu gruntu w przypadku drzew z bryłą korzeniową lub w donicy
do:
- miejsca, gdzie sięgają gałęzie górnej korony po przygięciu ich w kierunku czubka.
II. Klasy jakości drzew
Choinki powinny być podzielone na 3 kategorie:
- I klasa,
- II klasa,
- III klasa.
1. Pierwsza klasa
Cechy, jakie muszą posiadać choinki pierwszej klasy:
Kolor: Choinka powinna wyglądać świeżo i zdrowo oraz powinno posiadać kolor właściwy dla danego gatunku.
Kształt: Drzewo powinno mieć kształt zbliżony do stożka. Szerokość drzewa nie może być większa niż jego wysokość, nie może też być mniejsza od połowy wysokości tego drzewa.
Gęstość drzewa: Okółki utworzone z gałęzi powinny być równomiernie rozłożone na całej wysokości drzewa. Odpowiednią gęstość drzewa powinna zapewnić dostateczna liczba rozgałęzień. Jodła kaukaska i jodła szlachetna o wysokości pomiędzy 1 a 1,5 m musi mieć co najmniej 4 okółki, drzewo pomiędzy 1,5 a 2 m musi mieć przynajmniej 5 okółków, a drzewo pomiędzy 2 a 3 m co najmniej 6 okółków.
Pień: Drzewo musi mieć tylko jeden prosty pień.
Czubek: Drzewo może mieć tylko jeden pęd wierzchołkowy o długości proporcjonalnej do wysokości choinki.
Symetria: Drzewo musi być symetryczne a gałęzie muszą być rozłożone jednolicie wokół pnia. Jodła kaukaska i jodła szlachetna musi mieć co najmniej 4 gałęzie tej samej długości na koronie chyba, że drzewo ma wiele pojedynczych gałęzi, które rekompensują niewielki niedobór.
Uszkodzenia: Choinka może mieć jedną z niżej wymienionych drobnych wad pod warunkiem, że ma atrakcyjny wygląd, jest świeża, zdrowa i ma odpowiedni, jednolity kolor:
- Nie powinno być uschniętych ani połamanych gałęzi;
- Na gałęziach nie może być porostu, mchu ani uszkodzeń kory;
- Igły powinny być dobrze rozwinięte i rozmieszczone w regularnych odstępach.
- Igły nie powinny mieć jakichkolwiek śladów glonów lub uszkodzeń spowodowanych przez owady lub zwierzęta.
W celu osiągnięcia lepszego kształtu, zagęszczenia i symetrii drzewa dopuszczalne jest jego przycinanie. Nie powinno się przycinać czubków jodły kaukaskiej w roku, w którym drzewa mają być sprzedane, gdyż uznawane jest to za defekt.
2. Druga klasa
Drzewo w drugiej klasie może posiadać dwie z następujących wad i żadnych uszkodzeń albo jedną z następujących wad i jedno uszkodzenie, ale musi wtedy spełniać wszystkie pozostałe kryteria dla drzewa z klasy pierwszej i musi mieć atrakcyjny wygląd.
Wady
Kolor: Odmienny od standardowego koloru charakterystycznego dla zdrowego drzewa danego rodzaju, ale niepozbawiający jednak choinki atrakcyjnego wyglądu.
Kształt: Drzewo, które jest szersze niż wyższe, jednakże nie więcej niż w proporcji 1,33:1,00 wysokości drzewa (o jedną trzecią) oraz drzewo węższe niż połowa wysokości drzewa, ale, jednakże nie węższe niż w proporcji 0,33:1,00 (jedna trzecia) wysokości drzewa.
Gęstość drzew:. Drzewo, które jest bardziej otwarte i ma mniej gałęzi niż jest to pożądane. Dla jodły kaukaskiej i jodły szlachetnej oznacza to drzewo o wysokości pomiędzy 1 a 1,5 m, które ma jedynie 3 okółki lub drzewo pomiędzy 1,5 a 2 m, które ma jedynie 4 okółki lub drzewo pomiędzy 2 a 3 m, które ma tylko 5 okółków.
Pień: Drzewo, które nie ma jednolitego, prostego pnia w swojej centralnej części.
Czubek: Drzewo z pędem wierzchołkowym, który jest za krótki, za długi, zakrzywiony lub zniekształcony.
Symetria: Drzewo, które nie jest symetryczne. W przypadku jodły kaukaskiej i jodły szlachetnej oznacza to drzewo, które ma koronę nieregularną lub z mniej niż 4 gałęziami pod warunkiem, że są tam inne gałęzie, które rekompensują te braki.
Uszkodzenia
Dodatkowo, oprócz posiadania jednej z powyższych wad drzewo może mieć również jedno uszkodzenie takie jak dopuszczalne w klasie pierwszej pod warunkiem, że wciąż zachowało atrakcyjny wygląd.
W celu osiągnięcia lepszego kształtu, zagęszczenia i symetrii drzewa dopuszczalne jest jego przycinanie. Czubków jodły kaukaskiej nie powinno się przycinać w roku, w którym drzewa mają być sprzedane, gdyż jest to uznawane za defekt.
3. Trzecia klasa
Wszystkie inne świeże i zdrowe drzewa, które nie spełniają kryteriów klasy I i II oraz mogą posiadać dwie wady i jedno uszkodzenie z listy wad i uszkodzeń wymienionych poniżej. Są jednak sprzedawalne na rynku detalicznym i mogą zadowolić mniej wymagających odbiorców. Drzewa posiadające większą liczbę wad i uszkodzeń mogą być przedmiotem obrotu jako „nieklasyfikowane” przy jednoznacznej akceptacji kupującego.
Kolor: Wszystkie drzewa o nierównym kolorycie lub silnym odbarwieniu spowodowanym przez choroby, ciężkie warunki klimatyczne i inne czynniki.
Kształt: Każde drzewo, którego szerokość jest większa niż 1,33 wysokości lub drzewo o szerokości mniejszej niż jedna trzecia wysokości.
Gęstość drzewa: Wszystkie drzewa , które mają nierówno rozmieszczone gałęzie i zbyt małą liczbę gałęzi pomiędzy głównymi okółkami. Dla jodły kaukaskiej i jodły szlachetnej oznacza to drzewo o wysokości pomiędzy 1 m a 1,5 m, które ma jedynie 3 okółki lub drzewo pomiędzy 1,5 a 2 m, które ma jedynie 4 okółki lub drzewo pomiędzy 2 a 3 m, które ma tylko 5 okółków.
Pień: Drzewo z dwoma pniami, z pniem zakrzywionym albo takim, który nie jest prosty lub jest zniekształcony.
Czubek: Drzewo bez naturalnego pędu wierzchołkowego, posiadające jednak ukształtowany zastępczy przewodnik wyprowadzony z jednej z gałęzi najwyższego okółka.
Symetria: Drzewo ewidentnie niesymetryczne lub przechylone.
Uszkodzenia: Drzewo, które ma więcej niż jedno uszkodzenie wymienione w klasyfikacji jakościowej dla pierwszej klasy, lub ma inne poważne uszkodzenia, a także wszystkie nieatrakcyjnie wyglądające drzewa.
Niesklasyfikowane drzewa są chodliwym towarem niższej jakości który spełnia oczekiwania kupców. Wszystkie te drzewa powinny być świeże i zdrowe. Obniżenie wymagań co do koloru, kształtu, gęstości, symetrii (łącznie z czubkiem i pniem) oraz dopuszczalne uszkodzenia powinny być uzgadnianie pomiędzy sprzedającym i kupującym.
III. Wycinka i warunki przygotowania choinek do dostawy
Drzewa nie powinny mieć takich zanieczyszczeń jak liście, trawa, chwasty i mchy. Podczas wycinki, składowania i dostawy gałęzie nie powinny być ubrudzone lub zabłocone. Drzewa powinny być w miarę możliwości świeże, a czas pomiędzy wycinką a dostawą do kupca powinien być możliwie najkrótszy i nie powinien przekraczać 15 dni.
Powyższy przewodnik powstał na bazie tłumaczenia z języka angielskiego dokumentu przyjętego przez Europejskie Stowarzyszenie Plantatorów Choinek na spotkaniu ogólnym w lipcu 1992 r i modyfikowanego w latach 1994 i 1996. Polskie Stowarzyszenie Plantatorów Choinek rozpoczęło prace zmierzające do opracowania własnego, dostosowanego do współczesnych wymagań rynku, systemu klasyfikacyjnego i prosi wszystkich zainteresowanych o przekazywanie swoich uwag.
Tłumaczyli z języka angielskiego:
Monika Mokwa,
Piotr Wandycz,
Marcin Kłopociński